انصاف مجموعه قواعدی است که در کنار اصول حقوقی وجود دارد و به استناد متکی بودن به اصول عالی و برتر اخلاقی می تواند قواعد حقوقی را لغو کند یا تخصیص دهد. قواعد فقهی دارای ویژگی هایی می باشند. قاعده انصاف نیز همانند دیگر قواعد فقهی به این ویژگی ها متصف است. قاعده انصاف یک حکم کلی است و اختصاص به باب خاصی از فقه ندارد البته کاربرد آن بیشتر در امر قضاوت به چشم می خورد، لیکن این مساله سبب نمی شود که کلیت این قاعده را زیر سوال ببرد زیرا جزیی بودن یک مطلب به این معنا است که به مورد خاص تعلق داشته باشد که قاعده انصاف اینگونه نیست و در همه مواردی که اقتضای انصاف را داشته باشد جاری می گردد.
تمام قواعد فقهی به خصوص انصاف برگرفته از شرع هستند. مستندات این قاعده شامل آیات، روایات، احادیث و سیره معصومین و بنای عقلا می باشد. در نتیجه قاعده فقهی انصاف، این ویژگی قواعد فقهی را نیز دارا می باشد.
تمام قواعد فقهی دارای حکم الزامی هستند و مسلمانان ملزم به رعایت آن ها هستند. این الزام اگر گاه در غالب حکم تکلیفی و گاه در غالب حکم وضعی است.