با نگاه کردن به اطراف خود متوجه می شویم که بیشتر وسایلی که اطرافمان قرار دارد همگی از فلز ساخته شده اند. جواهرات و زیورآلات هم از فلزاتی همچون طلا و نقره ساخته شده اند. بنابراین تا به اینجا متوجه شدیم که فلزات کاربردهای زیادی در ساخت وسایل های مختلف دارند. در این مقاله به بررسی جواب سوال مراحل آبکاری فلزات چیست؟ خواهیم پرداخت.
فرآیند آبکاری فلزات به این معنی است که یک لایه بیرونی از فلزاتی همچون مس،کروم، نیکل و سایر فلزات را بر روی فلز اصلی قرار می دهند تا سطح مقاومت آن افزایش یابد.
نحوه آبکاری به این شکل است که فلز مورد نظر در یک محلول اسیدی با جریان الکتریکی آند و کاتد قرار می گیرد. در این مقاله به بررسی مراحل آبکاری فلزات می پردازیم. با ما همراه باشید.
بررسی مراحل آبکاری فلزات
آبکاری فلز به دو صورت انجام می گیرد. در برخی از مواقع جنس موادی که برای آبکاری به کار می رود با جنس فلز اصلی یکی است.
البته در روش دوم که روش الکتروفرمینگ نام دارد لایه نازکی از روی فلز اصلی برداشته می شود و در ادامه با آلیاژ مورد نظر فرایند آبکاری انجام می شود. در روش دومی مقاومت محصول نهایی چندین برابر می شود که طی آن قیمتش نیز افزایش می یابد.
مراحل آبکاری فلزات شامل موارد زیر است:
آماده کردن سطح محصول:
در ابتدای آبکاری فلزات، باید سطح محصول عاری از هر گونه آلودگی و جرم باشد به همین دلیل در ابتدا باید آن را تمیز کرد.
تمیزکردن:
برای تمیز کردن جرم و آلودگی از سطح محصول باید از آب، حلال های خاص قلیایی و پاک کننده های اسیدی استفاده کرد.
پرداخت:
پرداخت به معنی یکدست کردن سطح محصول با استفاده از سمباده است.
شست و شوی کامل:
آخرین مرحله در آبکاری فلزات، شست و شوی کامل محصول نهایی است. این مرحله به صورت روش فیزیکی و شیمیایی انجام می گیرد بدین صورت که در روش شیمیایی از حلال های مخصوص و در روش فیزیکی نیز از انرژی فیزیکی همچون فشار استفاده می شود.
تاریخچه آبکاری فلزات
تاریخچه ابکاری فلز به سال 1805 میلادی بر می گردد. مخترع ایتالیایی به نام لوئیجی وی بروگناتلی اولین کسی بود که آبکاری فلز را اختراع و کشف کرد. در ابتدای اختراع آبکاری او از یک محلول طلا به همراه یک باتری و یک شمع ولتاییک استفاده کرد.
در روند آبکاری فلز او از یک شی فلزی که متصل به یک سیم بود کمک گرفت و منتظر ماند تا طلا به سیم متصل شود. او در اتمام کار متوجه شد که شی فلزی پوشش براق و طلایی رنگی به خود گرفته است که در واقع این فرایند کاری وی آبکاری فلزات نام گرفت.
اگر چه در سال 1840 همچنان آبکاری فلز ناشناخته بود اما اختراع بروگناتلی در کل روسیه و انگلیس معروف شد. کم کم با شناخته شدن آبکاری فلز برای پوشش دادن صفحات چاپ در محلول مس این فرآیند استفاده شد.
دلایل آبکاری فلزات
مواد به کار رفته در آلیاژها، فلزات و سایر ترکیبات همیشه در معرض فشار، شربه، سایش، اکسیداسیون و خوردگی هستند که اغلب آنها در برابر این شرایط از مقاومت خوبی برخوردار نیستند و از طرفی قابلیت برآورده کردن نیازهای ما را ندارند.
بنابراین بهترین راه برای بالا بردن مقاومت و بهبود خواص در فلز آبکاری است. آبکاری فلزات بدین معنی است که فلز یا آلیاژی که مقاومت بهتر و بالاتری در برابر عوامل آسیب زا دارد روی فلز اصلی نشانده شود. در حقیقت آبکاری یکی از قدیمی ترین ترفندهایی است که به عنوان پوشش دهی برای بالا بردن مقاومت فلز استفاده می شود.
مواد مورد استفاده در آبکاری فلزات
انتخاب مواد مناسب برای آبکاری به شرایط انجام عملیات و انتظاری که از ویژگی محصول نهایی می رود وابسته است.
اما مهمترین موادی که در آبکاری فلز مورد استفاده قرار می گیرد شامل مواردی همچون قلع، روتنیوم، کادمیوم، برنج، روی، نیکل سیاه، نیکل، کروم، طلا، نقره، پلاتین و پالادیوم است. این مواد قابلیت بالایی در افزایش مقاومت فلز اصلی در برابر ضربه، فشار و شرایط آب و هوایی دارند.
عوامل موثر در هزینه ابکاری
با توجه به متفاوت بودن مواد مورد استفاده در آبکاری، نمی توان قیمت مشخصی برای آن تعیین کرد. اما برخی از عوامل نظیر کیفیت و نتیجه ، قیمت آلیاژ و ترکیب و سطح قطعه مورد نظر قیمت و هزینه آبکاری فلزات را دستخوش تغییر قرار می دهند.
بنابراین در یک روش آبکاری برای برآورد میزان هزینه پرداختی باید به این عوامل مذکور دقت داشته باشید.
سخن پایانی
آبکاری فلزات یا همان رسوب الکتریکی به معنی رسوب یک لایه نازک از یک فلز و قرار گرفتن آن بر روی فلز دیگر است. قطعه ای که قرار است آبکاری شود در یک محلول الکترولیتی قرار می گیرد. آند همان فلزی است که قرار است آبکاری روی آن انجام شود و کاتد نیز فلزی است که به عنوان یک لایه نازک فلز اصلی را پوشش دهی می کند.
اگر چه آبکاری فلز موجب بالا بردن مقاومت در قطعات فلزی می شود از طرفی تاثیر زیادی نیز بر زیبایی قطعات فلزی دارد.
سوالات متداول مراحل آبکاری فلزات چیست؟
- مزیت های آبکاری فلز چیست؟
از مزیت های آبکاری می توان به مواردی همچون ظاهر عالی سطح، شکل پذیری خوب، یکدست دیده شدن سطح و بالا بردن مقاومت فلز اشاره کرد. - اهداف تولید کنندگان از آبکاری فلز چیست؟
یکی از اهداف تولید کنندگان از آبکاری فلز این است که از فلزات ارزان قیمت برای ظاهر زیبا و بالا بردن مقاومت لایه بیرونی فلزات استفاده می کنند. - آیا در آبکاری فلز انتخاب الکترولیت مناسب موثر است؟
به دلیل متفاوت بودن الکترولیت بدین معنی که برخی از الکترولیت ها اسیدی، بازی، نمک های مذاب و یا به صورت نمک های فلزی هستند انتخاب الکترولیت مناسب در آبکاری اهمیت بسزایی دارد. - آیا می توان در خانه فلزات را آبکاری کرد؟
بله در خانه هم می شود عملیات آبکاری فلز را انجام داد که برای این کار به موادی همچون یک ظرف پلاستیکی، سرکه ، یک قطعه فلز روی ، دو قطعه سیم و یک باتری نیاز است. البته باید حتما آموزش ببینید، نکات ایمنی را رعایت کنید و حتما یک دستکش لاتکس بپوشید تا پوست دستتان آسیب نبیند.
1 دیدگاه در “مراحل آبکاری فلزات چیست؟”